کد مطلب:71333 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:576
[صفحه 894] و من خطبه له- علیه الصلوه و السلام-: اما بعد، فان الدنیا قد ادبرت، و آذنت بوداع، و ان الاخره قد اقبلت و اشرفت باطلاع، اما بعد، پس بدرستی كه دنیا پشت كرده است، و آگاهانیده به وداع، و بدرستی كه آخرت به تحقیق روی آورده و مشرف شده به مطلع شدن. الا و ان الیوم المضمار، و غدا السباق، و السبقه الجنه، و الغایه النار، آگاه باشید و بدرستی كه امروز روز میدان است و سعی تاختن، و فردا رسیدن و مسابقه و پیشی گرفتن است، و آنچه بدان سبقت می گیرند یا بهشت است یا بد سر انجامی آتش. لم یقل: السبقه النار، كما قال: السبقه الجنه لان الاستباق انما یكون لامر محبوب و غرض مطلوب و هذه صفه الجنه، و لیس هذا المعنی موجودا فی النار، نغوذ بالله منها. فلم یجز ان یقول: و السبقه النار بل قال: و الغایه لان الغایه قد ینتهی الیها من لایسره الانتهاء الیها، من یسره ذلك فصلح ان یعبر بها عن الامرین معا، فهی فی هذا الموضع كالمصیر و المال، قال تعالی: (قل تمتعوا فان مصیركم الی النار). افلا تائب من خطیئته قبل منیته! آیا پس نیست توبه كننده از گناه او پیش از رسیدن مرگ او! الا عامل لنفسه قبل بوسه! آیا نیست عمل كننده از برای نفس خود پیش از سختی كشی دن او! الا و انكم فی ایام من و رائه اجل، آگاه باشید و بدرستی كه شما در روزگار امیدوارید كه پس از مرگ است. الامل امتداد النظر النظر الی ما یرجوه من بین یدیه، و هو الاسم للتامیل. فمن عمل فی ایام امله قبل حضور اجله نفعه عمله، و لم یضرره اجله. پس آن كس كه عمل كند در روزگار امل او، پیش از حاضر شدن اجل او، نفع رساند او را عمل او، و مضرت نرساند او را اجل او. و من قصر فی ایام امله قبل حضور اجله، فقد خسر عمله، و ضره اجله. و آن كس كه تقصیر كرد در روزهای امل او، پیش از رسیدن اجل او، پس بدرستی كه زیان كرد عمل او و مضرت رسانید به او اجل او. عن انس بن مالك ان رسول الله- صلی الله علیه و آله و سلم- قال: ما من عبد الا له ثلاثه اخلاء: فاما خلیل فیقول: ما انفقت فلك و ما امسكت فلیس لك و ذلك ماله، و اما خلیل فیقول: انا معك فاذا اتیت باب الملك تركتك و رجعت اطله و حشمه؟ و اما خلیل فیقول: انا معك حیث دخلت و حیث خرجت فذلك عمله. الا فاعملوا فی الرغبه كما تعملون فی الرهبه، آگاه باشید پس عمل كنید در آنچه مرغوب است همچون جنت، همچنان چه عمل می كنید در آنچه مخوف است، یعنی از ترس عذاب. الا و انی لم ار كالجنه نام طالبها، و لا كالنار نام هار بها،- نام فی الموضعین مفعول ثان لاری، و المفعول الاول هم المشبه بالجنه او النار یعنی آگاه باشید و بدرستی كه من ندیده ام همچون بهشت به خواب رفته جوینده او، و نه همچون آتش به خواب رفته گریزنده از او. عطار: دردا كه دلی كه در جهان كار نداشت بگذشت و ز دین اندك و بسیار نداشت صد شب ز برای نفس دشمن می خفت یك شب ز برای دوست بیدار نداشت الا و انه من لم ینفعه الحق لم یضرره الباطل، آگاه باشید و بدرستی كه آن كس كه نفع ندهد او را حق، مضرت نرساند او را باطل. و من لم یستقم به الهدی، یجر به الظلال الی الردی. و آن كس كه راست نگردانید او را هدایت، بكشاند او را ضلالت و گمراهی به هلاكت. الا و انكم قد امرتم بالظعن، و دللتم علی الزاد، آگاه باشید و بدرستی كه شما به تحقیق امر كرده شده اید به نقل و سفر كردن از دنیا، و راه نموده شده اید به توشه آخرت. و ان اخوف ما اخاف علیكم: اتباع الهوی، و طول الامل، و بدرستی كه مخوفتر چیزی كه می ترسم بر شما، پیروی آرزوی نفس است و درازی امید. عطار: ای دل صفت نفس بد اندیش مگیر بر جهل بی صورت از این بیش مگیر كوتاهی عمر می نگر غره مباش چندین امل دراز در پیش مگیر و فی شهاب الاخبار عن رسول الله- صلی الله علیه و آله و سلم-: و لیكن بلاغ احدكم من الدنیا زاد الراكب: باید كه باشد رسیدن یكی از شما- بخش شما- از دنیا قدر توشه سواری. تزودوا فی الدنیا من الدنیا ما تحرزون به انفسكم غدا. توشه بر گیرید در دنیا از دنیا، آنچه حفظ كنید به آن نفسهای خود را فردا از عذاب خدا، و آن تقوا است. قال تعالی: (و تزودوا فان خیر الزاد التقوی). و لما كان حاصل التقوی یعود الی خشیه الله و لزوم الاعمال الصالحه، و لم یكن ذلك الا فی الدنیا بحركات الفكر فی العبره بها و حركات الجوارح بالعباده فیها، قال- علیه السلام-: فی الدنیا من الدنیا. رباعی: تا چند ز جان مستمند اندیشی تا كی ز جهان پر گزند اندیشی آنچه از تو توان همی ستد كالبد است یك مزبله گو مباش چند اندیشی مولانا: توشه ز اینجا بر، گر آدم گوهری كان خوری آنجا، كز اینجا می بری
صفحه 894.